از ویندوز تا وب با پارسا کافی

علوم رایانه و نرم افزار بی‌شک امروزه یکی از کلاسیک‌ترین و کاربردی‌ترین علوم بشری است و متخصصین این عرصه علمی نیز جادوگران علمی هستند که همچون هنرمندان، گاها با ذوق و تکنیک‌هایی منحصر به فرد خود، باعث خلق آثاری می‌شوند که می‌تواند در نوع انقلابی بیافریند. از زمانی که تکنولوژی دات کام، تمام عرصه‌های فنی و اقتصادی و حتی زندگی‌های خصوصی را در بر گرفت، و سیستم‌های مدیریت محتوا هر گونه حد و مرزی را از میان انسان‌ها برای تبادل آزاد اطلاعات برداشت، متخصصین این عرصه نیز پا به پای این تکنولوژی عظیم آمدند تا همراه خود و نبوغ و نوآوری‌های خود، در ایجاد دهکده جهانی سهیم باشند. دهکده جهانی با نبوغ این متخصصین و افرادی چون وینتون سرف و باب کان (سازندگان آنچه ما امروز به نام IP می‌شناسیم) سر تیم برنرزلی (خالق سیستم‌های کلاینت) ری تام لینسون (خالق ایمیل) مارک زاکربرگ (خالق فیسبوک) مت مولنوگ (خالق وردپرس) مایکل هارت (خالق کتاب‌های الکترونیک) مارک اندرسن (خالق اولین مرورگر) رابرت تپن موریس (خالق علم هک) لری پیج و سرگئی برین (موسسین کمپانی گوگل) جک دورسی (خالق توئیتر) شکل گرفت و رو به گسترش نهاد. اغلب این تکنولوژی‌ها به کشور ما نیز وارد شد و در این میان، بزرگترین تکنولوژی وبلاگ نویسی به نام وردپرس مورد توجه اغلب ایرانی‌هایی که به عناوین مختلف در دهکده جهانی فعالیت داشتند قرار گرفت و متخصصین ایرانی نیز اقدام به تهیه و تولید امکانات بومی برای استفاده سریعتر فارسی زبانان از تکنولوژی دات کام کردند و در این راه موفق بودند. در این میان ما نیز فرصت را غنیمت شمرده و با تعدادی از این متخصصین گفتگوهای مستقلی را ترتیب دادیم که با استقبال خوبی نیز همراه شد و ما نیز مجاب شدیم که این سری مصاحبه‌ها را با قدرت بیشتری در ماندگار وب دنبال نماییم.

با این مقدمه، به سراغ یکی دیگر از متخصصین ایرانی می‌روم تا ضمن آشنایی با ایشان، ناگفته‌ها و آموزه‌های دنیای پر رمز و راز دات کام را از زبان ایشان بشنویم. آنچه در ادامه می‌خوانید، مصاحبه ایست با پارسا کافی، برنامه نویس و فعال در حوزه سیستم های مدیریت محتوا و توسعه وب پارسی

جناب پارسا کافی ضمن سلام و تشکر بابت شرکت در این مصاحبه، لطفا خود را برای خوانندگان ما معرفی کنید و مقداری از فعالیت‌های خود خارج از فضای وب بگویید.

سلام و تشکر برای تهیه این مصاحبه

پارسا کافی هستم، برنامه نویس و دانشجوی نرم افزار کامپیوتر. فعالیت من بیشتر در وب هست.

دقیقا از چه سنی شروع به یادگیری کردید و وارد فضای وب شدید و کلا از چه سالی با طراحی وب آشنا شدید؟

من در رشته برق وارد هنرستان شدم و در همون سال‌ها آشنایی من با کامپیوتر بیشتر شد، تقریبا 16 سالگی. بعد از گذشت چند ماه طراحی وب (HTML/CSS/JS) رو به صورت تجربی شروع کردم و بیشتر آزمون و خطا بود تا روش علمی

ما می‌دانیم که در کشور ما از زمان ورود تکنولوژی دات کام، آموزه‌ها و فعالیت‌ها اغلب به روی سیستم عامل‌هایی همچون DOS انجام می‌گرفت. بسیاری معتقدند ویندوزی که امروزه ما از آن استفاده می‌کنیم تنها قالبی بر روی همان سیستم عامل DOS است. نظر شما در این‌باره چیست و آیا به واقع همینطور است و یا ورود ویندوز و برنامه نویسی ویندوز انقلابی در تکنولوژی دات کام و هموار کننده راه بسیاری از متخصصین عرصه وب بود؟

هسته اولیه هر سیستمی به صورت ساده پیاده سازی میشه. پیشرفتی که در سیستم عامل DOS بوده اون رو تبدیل یک سیستم عامل کامل به نام ویندوز کرده. محصولات مایکروسافت اصولا بر دو مبنای قیمت مناسب و سادگی ایجاد شدن، در بحث برنامه نویسی هم میشه گفت این رو در نظر داشته و با فریمورک‌های برنامه نویسی روند تولید برنامه ساده تر شدن

امروزه بسیاری از افراد هستند که از متخصصین برنامه نویسی بوده اند اما زمانی که صحبت از cmsها می‌شود بعضا به سراغ افراد دیگری می‌روند. پرسش این است که آیا صرفا دانش برنامه نویسی برای ورود به توسعه وب و سی ام اس ها کافی است و یا این پروسه نیازمند به دوره‌ها و تخصص‌های مستقلیست؟

برای شروع طراحی یا توسعه هر سایتی نیاز به تحلیل اولیه آن است، طی این روند مشخص می‌شود که هسته سایت بر چه اساسی توسعه داشته باشه و تصمیم گیری برای اینکه برروی فریمورک خاصی یا CMS اجرا بشه به عهده توسعه دهنده است.

دانش برنامه نویسی به تنهایی نمیتونه یک سیستم رو ایجاد کنه، داشتن قدرت تحلیل و درک مسئله، آشنایی با اصول اولیه طراحی و قابلیتهای هر زبان میتونه کمک کنه تا به نتیجه بهتری برسید. فردی که فقط برنامه نویسی میدونه در اصطلاح کدر گفته میشود، اما یک توسعه دهنده با مباحث مرتبط آن هم آشنا هست.

شما در VB , VB.Net , C+ تبحر و تجربه و تخصص دارید، که دامنه وسیعی از فعالیت‌های حوزه وب را در بر می‌گیرد. برای افرادی که تازه قصد ورود به این عرصه و اضافه شدن به توسعه دهندگان وب را دارند چه دوره هایی را پیشنهاد می‌کنید؟ آیا خود شما دوره‌های مستقل و تخصصی را در این زمینه گذرانده‌اید و یا اوضاع به گونه دیگری بوده است؟

البته من با زبانهای VB, VB.Net, C# کار کردم، ولی در حال حاضر از هیچ کدوم از زبانهای تحت ویندوز استفاده نمی‌کنم و اکثر مواقع برنامه نویسی وب (PHP) انجام میدم و طرفدار متن باز هستم. برای افرادی که تازه می‌خواهند وارد بحث طراحی و برنامه نویسی وب شوند دوره یا کلاسها کمک میکنه تا سریعتر به نتیجه برسید. اما این انتظار نباید داشت که در این دوره‌ها شما رو به نتیجه عملی در کار برسونه، بهترین مرجع برنامه نویسی اینترنتی است که اکثرا به آن دسترسی دارند.

شخصا در دوره ها شرکت نکردم، چون جستجو و یادگیری از اینترنت سریعتر و کم هزینه‌تر بود.

چقدر از آموخته‌هایی که دارید را مدیون آموزشهای فارسی و فارسی زبانان و استفاده از تجربیات آنها هستید؟ آیا بیشتر ویدیوی آموزشی را می‌پسندید و یا مقالات روتین یا مطالب آموزشی نوشتاری را؟

منابع فارسی حتی اگر تخصصی باشند محدود هستند و چون واژه‌های تخصصی وجود دارد که برابر فارسی مناسبی ندارند ترجیح بر این است که از آموزش‌های زبان انگلیسی استفاده بشه. اما در بحث رفع مشکل انجمن‌های تخصصی برنامه نویسی فارسی سریع ترین راه حل برای من بودن.

برای برنامه نویسی مقاله های متنی که موردی برروی پیاده سازی ویژگی خاصی در زبان برنامه نویسی تهیه شده‌اند رو ترجیح میدم و برای یادگیری از ابتدای مبحث تازه، آموزش ویدیویی یا مرحله به مرحله مسلما تاثیر یادگیری بهتری دارد.

آیا حیطه فعالیت شما صرفا CMS وردپرس است و یا گستره وسیع‌تری را شامل می‌شود؟

با WordPress CMS چند سالی هست که کار می‌کنم. برای پروژه‌هایی که کار محتوایی ندارن استفاده از یک فریمورک رو ترجیح میدم.

در میان تمام سیستم‌های مدیریت محتوا شما کدام سیستم را از نظر امکانات بعنوان برترین انتخاب می‌کنید و بگویید مهمترین ویژگی وردپرس که آن‌را از سایر سیستم‌ها برای شما متمایز می‌کند چیست؟

وردپرس، سادگی

با توجه به توانایی‌های شما و امکان ایجاد یک کار گروه پشتیبانی و توسعه وب مستقل از تیم وردپرس پارسی، علت همکاری با تیم وردپرس پارسی چه بود؟

کار گروهی رو نمیشه به صورت فردی انجام داد و وردپرس پارسی مجموعی از افراد متخصص هست.

آشنایی من با اعضای وردپرس پارسی به فعالیتم در انجمن وردپرس فارسی برمی‌گرده و خب پروژه‌های مشترکی که اون زمان با مرتضی گرانسایه و مصطفی صوفی انجام دادیم. و پس از جریان تشکیل گروه تازه و دعوت از دوستان دیگر برای هم‌فکری و همکاری در راه اندازی انجمن وردپرس پارسی.

چرا وردپرس را گزینش کردید؟ آیا می‌توان گفت که وردپرس مزیت‌های رقابتی بیشتری با رقبا دارد و یا درآمدزایی بالاتر و یا خواهان بیشتر از جانب کاربران؟

شاید بشه جواب این پرسش رو در قالب داستان انتخاب یک سیستم مدیریت محتوا برای سایتم تعریف کرد. تقریبا سال 87 بود که نیاز داشتم برای سایت برنامه‌ها (barnameha.ir – در حال حاضر دامنه به نام من نیست) که سایتی برای انتشار و معرفی برنامه‌های فارسی سیستم عامل‌های گوناگون بود انتخاب کنم. نیاز داشتم که سیستمی که انتخاب میکنم به سادگی بتونم اون رو توسعه (Develop) کنم.

اولین سیستم مدیریت محتوایی که انتخاب کردم برای تست جوملا بود، جوملا مدیریتی با منوهای مختلف و بخشهای مختلفی داشت که برای افراد تازه‌کار کمی شلوغ بود و همچنین به دنبال روش‌های توسعه جوملا که رفتم با مراحل مختلفی آشنا شدم که به سادگی قابل پیاده سازی نبود، جوملا انتخاب نشد.

دومین سیستم دروپال بود که ظاهر ساده‌ای داشت اما برای اینکه بتونم با اون ساده‌تر کار کنم نیاز به برنامه‌نویسی زیادی داشت، دروپال هم انتخاب نشد.

سومین سیستمی که انتخاب شد وردپرس بود. اون زمان وردپرس 2.7 تازه منتشر شده بود و تغییر زیادی نسبت به نگارش 2.6 داشت. تقریبا میشه گفت تمام امکانات اولیه که نیاز بود رو وردپرس داشت، وردپرس انتخاب شد و سراغ دیگر سیستم‌ها نرفتم.

طی هفته اول آشنایی من با وردپرس اولین پوسته وردپرس را ایجاد کردم با آشنایی کمی که اون زمان با طراحی داشتم، اما یک هفته زمان بُرد تا تونستم اون رو روی هاست سایت نصب کنم، چون در روند نصب وردپرس اشتباهی داشتم.

وردپرس سیستمی است که در دنیا طرفدار زیادی دارد و این باعث ایجاد یک اجتماع جهانی شده که میتونه هم برای استفاده کننده و هم برای توسعه دهنده سودآور باشه.

می‌خواهم از شما سوال مهمی را بپرسم و آن هم در رابطه با ارتباط تسلط به زبان انگلیسی و موفقیت در توسعه وب و کلا فعالیت‌های شبکه است. رابطه این دو تخصص با یکدیگر چگونه است و تا چه میزان بر موفقیت یا عدم موفقیت متخصص تاثیرگذار هستند؟ آیا شما در زبان انگلیسی تسلط کامل دارید و یا بین این دو مقوله ارتباط محسوسی را نمیبینید؟

اکثر مقاله های تخصصی که در جهان منتشر می‌شوند به دو زبان انگلیسی و فرانسوی است. آشنایی داشتن با این زبانها کمک بزرگی به یادگیری یک مبحث جدید داره. من هم در حد درک و اینکه بتونم به نتیجه‌های که میخوام برسم با زبان انگلیسی آشنایی دارم.

روزانه چه میزان وقت را پشت سیستم خود به امر توسعه وب فارسی اختصاص می‌دهید و آیا به دید شغل به آن می‌نگرید و درآمد دارید و یا اوضاع به گونه دیگریست؟ آیا میتوان به توسعه وب به عنوان یک فعالیت تجاری و یا شغل دوم نگاه کرد؟ اگر فردی بخواهد در این عرصه به صورت تجاری فعالیت کند آیا میتواند برای خود یک سقف درآمدی تخمینی تعیین کند و یا امکان چنین کاری در توسعه وب وجود ندارد؟

روزانه 8-10 ساعت و گاهی بیشتر با سیستم کار میکنم. فعالیت تخصصی من برنامه نویسی وب هست و خب درآمد هم از همین راه هست.

در هر کاری خوب باشید و همین طور آشنا بودن با دانش بازاریابی می‌توانید به درآمد از اون کار برسید، البته اگر کار را به صورت گروهی انجام دهید میتوانید فقط در حیطه تخصصی خود کار کنید و درآمد خوبی هم داشته باشید.

در ایران اینترنت هنوز نتونسته جایگاه تجاری خودش رو نشون بده و خب فعالیت بیشتر افراد متخصص در این حیطه کاری میتونه باعث رشد این فضا بشه.

امروزه اغلب کمپانی‌های صاحب اینترنت همچون گوگل و آمازون و… با تعریف الگوریتم‌هایی خاص، تاکید خاصی بر موضوع بهینه سازی وب‌سایت‌ها دارند و بالطبع نیز وبمستران ایرانی مانند تمامی همکاران خود تلاشی خستگی ناپذیر را جهت بهینه سازی هر چه بهتر وبسایت‌های خود و ماندن در کورس رقابتی و قرار نگرفتن در بلک لیست های گوگل را دارند. آیا دامنه فعالیت شما شامل این حوزه نیز می‌شود؟ افزونه های سئو چه نقشی در این بهینه سازی دارند؟ در دو جمله برای همه بگوئید که یک سئوی خوب به چه سئویی گفته میشود؟

فعالیتی در بحث سئو ندارم.

استفاده افزونه‌های سئو بخشی از روند بهینه سازی وردپرس رو ساده تر می‌کنه، و همین طور برای افراد عادی که آشنایی تخصصی با مبحث بهینه سازی ندارند میتونه کمک خوبی باشه تا حداقل بدون دانستن اصول اولیه سئو سایتشون رو بهینه تر کنند.

ایندکس بهتر در موتورهای جستجو شاید بشه گفت بهترین تعریف برای سئو هست.

امروزه هستند افراد زیادی که گاه و بیگاه با یادگیری مختصر آموزش های ابتدایی وارد بازار می‌شوند و تیم‌هایی نیز با عناوین طراحی سایت ایجاد می‌کنند. آیا میتوان این افراد را موریانه‌هایی تصور کرد که عامل بی اعتمادی و عامل خراب کردن نتایج زحمات سایر متخصصین هستند؟ دیدگاه شما در این باره چیست؟

همه افراد یا تیم‌ها نسبت به تجربه‌های که دارن شامل اشتباهاتی هم می‌شوند که این با توجه به اهمیت پروژه میتونه تاثیر منفی کم یا زیادی بر بی اعتمادی بیشتر در این حیطه داشته باشه. اگر ما دانش تخصصی در کارمون داشته باشیم و همین طور به دنبال روشهای کاری مختلف برای پیاده سازی یک طرح استفاده میشه باشیم می‌تونیم این درصد خطاهایی رو که در به نتیجه رسیدن پروژه‌ها داریم کمتر کنیم.

بهترین فعالیت برای تیم‌های جدید کار برروی پروژه‌هایی هست که مربوط به خود تیم هست و با دیدن بازخورد از این پروژه‌ها میتونن فعالیت خودشون رو گسترده‌تر کنند.

به نظر شما، متخصصین و توسعه دهندگان فارسی زبان، تا چه میزان بر توسعه جهانی وب کمک کرده‌اند؟ آیا متخصصین توسعه وب فارسی و تیم وردپرس فارسی تواناییِ رقابت با متخصصین غیرفارسی زبان را دارند؟

بخوایم به صورت جهانی کار کنیم زبان اهمیتی نداره و نتیجه کار مهم هست.

در تیم های ایرانی هم محصولات و یا پروژه‌هایی وجود دارد که به صورت جهانی مطرح شده‌اند و خب چون تعداد زیادی نبودن چندان دیده نشدن.

مهمترین مشکل در ایران سرعت پایین و هزینه بالا اینترنت است که باعث شده به خیلی از آموزش‌ها و مقاله‌هایی که در حیطه کاری هر فرد است دسترسی نداشته باشند.

آیا در حال یا آینده، برنامه‌ای برای وردپرس و یا سایر فعالیت‌های خود در وب دارید؟

فعالیت‌های تیم وردپرس پارسی همچنان ادامه داره و همین طور چند پروژه در زمینه وب و مخصوصا وردپرس که مشخص شده و در آینده اجرایی خواهد شد.

دیدگاه شما در مورد کپی رایت و نقض آن در ایران چیست؟ آیا فعالیت مارکت‌های ایرانی که به خرید و فروش پوسته و افزونه‌های وردپرس بصورت غیرقانونی مشغول هستند را تهدیدی برای آینده ی وب پارسی میدانید یا فعالیت آنها را مفید ارزیابی می‌کنید؟

کپی رایت در ایران چون تاکنون نبوده و یا به صورت عمومی شامل تمام محصولات کامپیوتری نبوده یکی از مهمترین عامل‌هایی هست که ایجاد خلاقیت رو از پروژه‌های ایرانی گرفته و بیشتر افراد رو به سمت کپی از محصول‌های خارجی و طرح‌هایی که بارها اجرا شدن و حتی شکست خوردن برده.

استفاده غیرقانونی از محصولهای خارجی به تنهایی باعث کاهش کیفیت اجرای طرح میشه و در حال حاضر فروشگاهها/بازارهایی رو در وب فارسی می‌بینیم که این محصول‌ها رو خارج از مجوزی که برای خرید و فروش آن در نظر گرفته شده با قیمت‌هایی به مراتب پایین‌تر از چیزی که ارزش دارن برای فروش قرار دادن.

این باعث شده که ارزش کار سازنده محصول پایین بیاد و از این طرف توسعه دهنده‌های ایرانی علاقه‌ای نداشته باشند که محصولی را برای فروش به صورت عمومی قرار دهند، چون قیمت محصول غیرقانونی خارجی به مراتب پایین‌تر و کیفیت بالاتری داره.

افرادی که این کار رو انجام میدن فضایی رو ایجاد میکنند که فعالیت تیم‌ها محدودتر بشه و افراد نتونن طرح جدیدی رو به خوبی داشته باشن.

آینده وب پارسی را چطور ارزیابی می‌کنید و به نظر شما برای رسیدن به جایگاه بهتر چه فاکتورهایی را باید در نظر داشت و از چه اقداماتی باید جلوگیری کرد؟

در این 1-2 سال اخیر کارهای خوبی مربوط به حیطه وب انجام گرفته، که باعث رشد وب پارسی شده. و خب ما اگر بتونیم کارهایی رو با همکاری جمعی بیشتری انجام بدیم می‌تونیم نتیجه بهتری بگیریم، این باعث آشنا شدن افراد با روش‌های تازه میشه.

ضمن سپاسگزاری از شما بابت شرکت در این مصاحبه، اگر پیامی برای خوانندگان ما دارید، بفرمایید:

مهمترین چیزی که از خودم و دیگران میخوام این هست که برای وقت/زمان ارزش قائل بشیم. به دنبال علاقتون برید و از کارهای جدید نترسید، همین کارهای جدید ممکن هست روزی آینده شمارو بسازند. آرزوی خوبی و موفقیت برای تمام دوست دارن وب پارسی را دارم.

و تشکر میکنم از شما و تیم خوب ماندگار وب.